Reviews

**(excuses voor de kritische noot, moet er nou eenmaal bij, maar was bij dit boek wel zoeken!) We mogen bij de NBD altijd maar 1100 lettertekens gebruiken, dus vandaar de kernachtige zinnen.

Anne Ligthart wordt soldaat in Nederlands- Indië. Hier lacht het leven hem toe. Een carrière in een prachtig land. Tot zijn grote geluk vindt hij een vrouw voor het leven; Charlotte. Al snel wordt het gezin uitgebreid. Maar dan begint de Japanse bezetting. Een periode vol angst en ontberingen breekt aan. Na de capitulatie is het land totaal veranderd. 

De schrijfster vertelt het verhaal over haar grootouders. Een stukje geschiedenis dat herkenbaar is voor alle mensen in Nederland met een Indische afkomst. Zo zorgt het boek voor meer begrip over wat de mensen daar is overkomen. Een uitstekend gedocumenteerd boek, geschreven in heldere taal. Opvallend is de medemenselijke toon van het boek. Nergens wordt zwart- wit gedacht. Anne wordt neergezet als een wel hele brave hendrik die strooit met clichés. Dat weerhoudt de lezer niet het boek in één ruk uit te lezen. Voorzien van foto’s waardoor het verhaal nog meer tot leven komt. Vergelijkbaar met de historische romans van Simone van der Vlugt.  Voor liefhebbers van historische, waargebeurde romans en de geschiedenis van Nederland.

 Nederlandse Bibliotheek Dienst

_______________________________________________________________________________________

**Mijn grootouders zijn in de jaren 1920 naar Nederlands Indië vertrokken waar mijn grootvader als onderwijzer en later schoolhoofd van een Nederlandse school ging werken. Mijn moeder is in 1925 in Magelang geboren. Mijn grootouders, oom, tante en moeder hebben van 1942-1945 een moeilijke tijd gehad in diverse jappenkampen. Een andere oom is omgekomen bij de aanleg van de Birma spoorlijn.
In 1946 is het gezin naar Nederland gerepatriëerd. Mijn moeder heeft wel wat verteld over de ontberingen in de kampen maar zweeg er liever over. Bij het lezen van uw boek voel ik veel herkenning. De persoonlijke ervaringen zijn een waardevolle aanvulling op de geschiedschrijving door journalisten/schrijvers waaronder David Ruysbroek ('Revolusi'). Jaap 

________________________________________________________________________________________

**Gisterochtend eindelijk begonnen met het boek te lezen. Wow...... ik kon niet stoppen tot ik m uit had. Wat geweldig mooi geschreven Gerda. Zeeeeer onder de indruk van je schrijfstijl. Maar ook zeer onder de indruk van het verhaal.
Herkenning van hoe je de zee reis beschrijft (gek worden van zeeziekte en je zelf overboord werpen omdat je dood wil....) en de route.
Herkenning ook doordat ik veel met indonesiërs vaar en werk. Mijn beste maatje is mijn indonesische kok, zie je bijna zijn persoonlijkheid beschrijven ????
Ik dacht best wel veel te weten van de historische feiten omdat ik me vroeger veel verdiept heb in die periode daar die je beschrijft, maar jij hebt het veel levendiger en beeldender gemaakt. En bijvoorbeeld de dubbel rol van de Jappen voor en na hun capitulatie was me niet echt duidelijk, door jou boek nu wel. 
Vind je schrijfstijl echt heel prettig, kon het boek niet in fases lezen. Moest en zou het in één ruk doen ???? Dank voor je mooie boek!!!
Ik ben heel benieuwd naar je nieuwe boek Gerda!!! Tjalling

_____________________________________________________________________________________

**Ik ben gister begonnen aan je boek.....en heb het nu uit. Wat een verhaal. Ik was blij, ontroerd, boos tegelijk. Prachtig is misschien niet het juiste woord...... Ik weet mijn gevoel niet goed onder woorden te brengen. Het feit dat ik er in verdronken ben zegt genoeg. Ik kijk uit naar je volgende boek. Trea

---

**Ik heb zo pas uw boek uitgelezen. Een meeslepend verhaal en sterk verwoord. Geschiedenis en toch spannend. Een verrijking voor mij, want ik wist er niet veel van. Het geeft een goed beeld van het leven in de eerste helft van de vorige eeuw. Ik ben diep ontroerd bij het verhaal van uw grootouders. Een verhaal als dit HAKT er diep in. Aaltje, uw moeder leeft nog als ik het goed heb. Dit boek vergeet ik nooit meer. Ik kijk met belangstelling uit naar uw in maak zijnde pennenvrucht. Hendrik uit België

---

**Dit weekend eindelijk je boek uitgelezen. Wat een indrukwekkend verhaal. Sommige stukken met tranen in mijn ogen en een brok in mijn keel gelezen. Wat een verschrikkingen hebben jouw grootouders mee moeten maken zeg, echt een hel. Maar wat een krachtige mensen, want ondanks alle ellende moesten ze door om te overleven in de hoop elkaar ooit weer in de armen te kunnen sluiten. Dankzij jouw boek heb ik in ieder geval veel over deze trieste geschiedenis geleerd. Verschrikkelijk ook hoe mensen bij terugkomst in Nederland zijn behandeld. Echt schandalig. Diepe buiging voor jou Gerda, het moet niet gemakkelijk zijn geweest deze afschuwelijke belevenissen van je grootouders te weten te komen. Antoinette

---

**Wat een geweldig boek heb je geschreven, ik heb het in één keer uitgelezen.Ik vond het een boeiend, interessant, persoonlijk en innemend verhaal. Je wist mijn aandacht van begin tot eind vast te houden. Het verhaal nam me helemaal mee in een geschiedenis die ik niet goed kende maar door het boek beter heb leren kennen. Heel creatief vond ik de afwisseling in hoofdstukken tussen Anne en Charlotte.

Saaie passages ben ik niet tegen gekomen. En eigenlijk ben ik wel benieuwd hoe het verder met Anne en Charlotte is gegaan na terugkomst in Nederland. Hilda

---

**Tijdens het lezen van dit boek voelde ik me nauwbetrokken bij deze mensen, door de verhalen van mijn familie die maar mondjesmaat verteld werden. Vaak niet verteld door de gene die het zelf betrof.
Deze wrede oorlog die zoveel mensen uiteen dreef en men niet wist waar hun partners en kinderen waren. De schrijfster heeft met een penseel geschreven. Harde en zachte tinten. Vooral de liefde van haar grootouders zal niet vergeten worden. Dian

---

**Dit boek heeft mij een goed beeld gegeven van een stuk geschiedenis waar ik weinig over wist. Het vertelt het verhaal over Anne die zich aansluit bij het KNIL en vertrekt op avontuur naar Nederlands-Indië waar hij Charlotte ontmoet. Ze trouwen, krijgen kinderen en vormen een liefdevol gezin, niets lijkt een gelukkige toekomst in de weg te staan.......totdat de Japanners Nederlands-Indië binnen vallen. Anne moet als KNIL soldaat gaan vechten, hij wordt al snel gevangen genomen en Charlotte blijft achter met de kinderen. Beide moeten zien te overleven tijdens deze oorlog en onder het onmenselijk wrede regime van de vijand. Je wilt gewoon weten hoe het afloopt dus je blijft lezen, af en toe met tranen of een brok in de keel. Het verhaal is op waarheid gebaseerd en gaat over de grootouders van de schrijfster. 

---

**Je krijgt een heel goed beeld van hoe het leven destijds was in Nederland en Nederlands-Indië en wat de mensen hebben meegemaakt. De manier waarop het geschreven is wekt sympathie voor de hoofdpersonen waardoor je nieuwsgierigheid naar de afloop wordt gewekt en je telkens door wilt blijven lezen. Dat heeft de schrijfster knap gedaan met haar eerste echte boek! Daarnaast vind ik dat er in onze samenleving maar weinig aandacht wordt geschonken aan de geschiedenis van Nederlands-Indië in verhouding met de Wereldoorlog in Nederland en Duitsland. Met dit boek krijg je er middels een persoonlijk verhaal een behoorlijk beeld van. Super interessant. Jantina

---

**Mijn vader zat bij hoofdpersoon Anne Ligthart in verschillende Jappenkampen tussen 1942 en 1945. Hij vertelde er weinig over. Dankzij dit boek kom ik dichter bij een verleden dat hij probeerde te vergeten, maar waarover hij nog jaren na de oorlog nachtmerries had. Gerda Hartkamp laat zien hoe de wrede machinerie van een vreemde mogendheid ingrijpt in het leven van een gewoon gezin. Rob

---

**Tijdens het lezen van dit boek voelde ik me nauw-betrokken bij deze mensen, door de verhalen van mijn familie die maar mondjesmaat verteld werden. Vaak niet door de gene die het zelf betrof.
Deze wrede oorlog die zoveel mensen uiteen dreef en men niet wist waar hun partners en kinderen waren. De schrijfster heeft met een penseel geschreven. Harde en zachte tinten. Vooral de liefde van haar grootouders zal niet vergeten worden. Desidee

                                                                                                                                                                           
** Het boek Van Friese klei naar tropenuniform heb ik gelezen. Wat een indrukwekkend verhaal.
Mijn opa Gerhard Vunderink heb ik vroeger voor school geïnterviewd toen ik een werkstuk over Nederlands-Indië had gemaakt. 
Hij sprak er niet veel over. Door het lezen van uw boek kwam ik nog meer te weten. Bijzondere band had hij met uw opa.
Ik wil u nogmaals bedanken voor het mooie boek. Het betekent veel voor mij.  Lucy 

________________________________________________________________________________________

** Na het in een adem lezen van uw boek zijn er een hoop antwoorden gekomen over het Indisch verleden van mijn vader en moeder. Jammer dat daar vroeger bijna nooit over gepraat werd . Mijn vader heeft bijna hetzelfde meegemaakt als uw opa. Mijn moeder is hem achterna gereisd en onze oudste zus is in Tjimahi geboren. De gegevens van mijn vader heb ik redelijk kunnen verzamelen alleen het kamp waar mijn moeder en zus hebben gezeten heb ik nog steeds niet kunnen vinden. Bedankt . Piet 

________________________________________________________________________________________

** Normaal gesproken doe ik jaren over een boek maar dit boek raakte mij in mijn hart. Dit boek trok mijn speciale aandacht omdat mijn vrouw en ik zelf ook een Indisch “koloniale” achtergrond hebben.

Ik ben zeer onder de indruk van uw opgetekende verhaal en de geschiedenis van uw grootouders. Uit ons gesprek, toen, maar ook uit uw boek concludeer ik dat we min of meer tijdgenoten (ik uit 1955) zijn. En vanuit deze invalshoek begrijp en weet ik heel goed hoe het e.e.a.verlopen is in het toenmalige Nederlands-Indië en de repatriëring.

Hartelijk dank voor uw familiaire en nauwkeurige omschrijving van de gebeurtenissen. Mogelijk dat dit mij tot zoveel inspiratie leidt, om door onze eigen emoties heen, de gebeurtenissen van mijn vrouw en mij op een dergelijke wijze op schrift te stellen en aan ons nageslacht na te laten. Hans

________________________________________________________________________________________

**Ik heb een paar dagen geleden je boek uitgelezen en ben er nog van aan het bijkomen…… Ik heb het niet droog kunnen houden. Dat is geen kritiek hoor! Maar ik heb gewoon nooit geweten wat er allemaal in Indonesië gebeurd is zo tussen 1940-1948.

Je beschrijft gedetailleerd wat Anne meemaakte in de kampen en tijdens bijvoorbeeld de treinreizen en ook wat Charlotte meemaakte en beleefde. Hoe gruwelijk ook – ik heb me daardoor beter een voorstelling kunnen maken van hoe het was.

Deze beschrijvingen mis ik nog wel eens in boeken met een dergelijk onderwerp en dan merk ik dat ik het zelf in ga vullen. Mijn invulling is dan vaak ‘minder erg’ als de werkelijkheid. Het is gewoon onvoorstelbaar dat mensen elkaar dergelijke wreedheden aan kunnen doen (tot op de dag van vandaag natuurlijk…..).

Dus Gerda: dank voor het schrijven van dit boek. Het zou een veel groter publiek mogen hebben denk ik. Want naast het feit dat er excuses zijn aangeboden door premier Rutte en door de Koning over de ‘politionele acties’, heb ik het idee dat weinig Nederlanders (net als ik tot voor kort…) zich bewust zijn van deze gruwelijkheden en het tekortschieten van Nederland op velerlei gebied. Anja

________________________________________________________________________________________

Krantenartikels